W Baroku krytyce podlega założenie renesansowego humanizmu.
Pojawia się również zwątpienie w umiejętność godzenia ziemskich
i wiecznych wartości, w rozsądek w poszukiwaniu szczęścia .
( powrót to średniowiecznego dualizmu). Epoka baroku szuka własnej
oceny spraw wiecznych i nowych odpowiedzi na pytanie :
"Kim jest człowiek?" .Równolegle ze sferą duchową, barok upodobał
sobie sferę materialną, sensualną. Świadomość tego, że życie szybko
przemija rodziło chęć skorzystania z rzeczywistości, materialności.
To dziwne zestawienie świata materialnego, doczesnego, z nieprzemijającymi
wartościami duchowymi, stawiało duchowość na dalekim miejscu za niczym
nie skrępowanym żywiołem cielesności.
Na kształtowanie się nurtu barokowego wpłynęła przede wszystkim estetyka
manieryzmu (późnorenesansowego kierunku w sztuce. Znaczył on się zmysłowym
nastrojem, kompozycjami tajemniczymi i zagadkowymi oraz wyszukaną ozdobnością)
oraz nowa chrześcijańska duchowość, pogłębiona doświadczeniami soboru trydenckiego
oraz reformacji. Głównymi ośrodkami nurtu barokowego były Włochy oraz Hiszpania.
Drugim, równie ważnym prądem ideowo -artystycznym był w XVII w. klasycyzm.
Kształtowało go doświadczenie renesansu, praktyka salonów literackich i wreszcie
wpływ Akademii Francuskiej - najstarszego francuskiego towarzystwa naukowego(później
przekształconego w instytucję państwową), założonego w 1635 roku w Paryżu.
Akademia została powołana za panowania Ludwika XIII przez kardynała Richelieu.
Intelektualnym ojcem klasycyzmu stał się Rene Descartes znany jako Kartezjusz.
Był on racjonalista, możliwości ludzkiego rozumu uznał za nieograniczone,
a zasadę cogito ergo sum ( myślę więc jestem ) za podstawę wszelkiego poznania.
Na podstawie poglądów Kartezjusza i tradycji antycznych powstała estetyka przekazu
klasycystycznego, której wyrazem stała się poetyka normatywna - zbiór postulatów,
zadań, reguł określających w danej epoce idealny kształt dzieła literackiego.
Literacki klasycyzm to przede wszystkim tragedie Pierre'a Corneille'a i
Jeana Racine'a oraz komedie Moliera.
©2010