W polskiej nauce o literaturze termin barok ma co najmniej 2 znaczenia. Określa epokę literacką, trwającą od lat osiemdziesiątych XVIw do lat 30 wieku XVIII oraz prąd literacki tej epoki. We współczesnym polskim literaturoznawstwie wyróżnia się trzy fazy tego okresu literackiego.
Pierwsza- wczesny barok , trwa od lat osiemdziesiątych XVIw po lata dwudzieste wieku XVII. Dominuje w niej poezja mistyczno- metafizyczna, nawiązująca do średniowiecznych filozofii i tradycji starotestamentowej. (Mikołaj Sęp Szarzyński, Sebastian Grabowiecki)
Druga- barok dojrzały, obejmuje środkowe lata wieku XVII
( do schyłku lat siedemdziesiątych). Następuje rozkwit liryki barokowej. Jej mistrzem
był Jan Andrzej Morsztyn, korzystający z doświadczeń europejskiego nurtu poezji marinistycznej.
marinizm - kierunek w poezji barokowej, uformowany przez włoskiego poetę
Giambatistę Marina, który dążył do wirtuozerii formalnej, elegancji, igrania słowem.
Główne założenie tej poezji brzmi : zaszokować odbiorcę nowym konceptem- wyszukanym,
wyrafinowanym pomysłem takiego uformowania tekstu, by nadać mu zamierzoną poetyckość.
Język ma od razu wskazywać coś innego niż zwykła mowa; kunsztownie splecioną konstrukcję,
służącą rozrywce i zabawie estetycznej.
Trzecia- późny barok, obejmuje lata osiemdziesiąte XVII wieku do lat trzydziestych wieku XVIII, przypada na czas kryzysu państwa. Nie pojawił się nikt na miarę zmarłych w końcu XVII wieku pisarzy - Wacława Potockiego, Wespezjana Kochowskiego I Jana Chryzostoma Paska.
©2010